lesidee

Hoe bespreek je met je klas ethische dilemma’s rondom AI?

Met de introductie van ChatGPT een paar jaar geleden waren de uitdagingen voor docenten al gelijk duidelijk: werkstukken en essays gegenereerd met AI, studenten die niet meer zelf leren nadenken, of leerlingen die foutieve informatie krijgen uit een hallucinerende AI. Hoe maak je studenten en leerlingen meer bewust van de ethische bezwaren rondom het gebruik van AI?

Vóór ChatGPT was er ook al AI
Als docent weet je tegenwoordig dat je leerlingen of studenten gebruik maken van AI. Het zou bijzonder naïef zijn om te denken dat ze dat niet zouden doen, al is het alleen maar omdat je het tegenwoordig altijd hebt over zogenaamde digital natives. Overigens deden ze dat vóór ChatGPT ook al, maar dan met Google Translate, Grammarly en allerlei andere handige tools welke stuk voor stuk AI gebruiken. Het grote verschil is natuurlijk dat het nu om generatieve AI gaat: een wezenlijk verschil.

Olifant in de kamer
De grote, spreekwoordelijke olifant in de kamer is voor jou als docent natuurlijk dat je niet wilt dat er, na de grote ontlezing, nu ook de grote ontdenking plaats gaat vinden. Overigens spreekt Stichting Lezen niet per se over ontlezing, maar juist over anders lezen.

Wat kun je doen om leerlingen bewust te maken van de valkuilen rondom AI?
Naast dat je een goede constructieve afstemming moet hebben, loont het ook om in gesprek te gaan met je klas. Leerlingen en studenten snappen bijzonder goed dat jij je stinkende best doet om hen iets bij te brengen wat belangrijk is, of dat nu biologie, aardrijkskunde, Spaans, programmeren of statistiek is.

Tegelijkertijd is je doelgroep natuurlijk ook gewoon nog heel jong (12-25 jaar). Zoals iedere volwassene weet, heb je ook wel andere dingen aan je hoofd dan school. De hersengebieden van de prefrontale cortex, zijn nog niet volledig ontwikkeld. Hier en daar dus wat AI inzetten, zodat je eerder kunt gaan gamen of met vrienden iets kunt gaan doen, is dus heel verleidelijk.

Dus wat kun je praktisch doen?
Een klassengesprek is natuurlijk altijd een goed startpunt, maar misschien is het ook leuk om leerlingen en studenten via de think-pair-share-methodiek aan de slag te zetten.

Dit kun je onder andere doen door gebruik te maken van dilemmakaarten:

Maak podcasts in een handomdraai met NotebookLM

NotebookLM biedt je de mogelijkheid om Engelse teksten interactief te maken. Hoe werkt het en hoe kun je het inzetten voor onderwijs?

Wat kan de tool precies?

Je uploadt een tekst in pdf. Vervolgens moet je even geduld hebben, maar daarna kun je via een chat vragen stellen aan je tekst. Ook kun je de tool een samenvatting laten genereren van de tekst. Maar de revolutie zit hem vooral in dat deze AI-tool binnen de kortste keren een volledige podcast kan genereren. Doet hij voorlopig alleen nog wel in het Engels, maar met een druk op de knop en wat geduld, heb je binnen enkele minuten een podcast gehost door een man en een vrouw die alle onderwerpen in de tekst tackelen. Maar echt revolutionair is pas het volgende: NotebookLM biedt een optie voor de luisteraar om zelf deel te nemen aan de podcast. Je drukt op een knop en de AI-hosts onderbreken hun gesprek en je bent vrij om je input te geven. Helemaal geweldig is dan dat de hosts dan vervolgens aandacht besteden aan jouw vraag of opmerking.

Hoe is dit nuttig voor het onderwijs?

Voor studenten is dit een bijzonder fijne tool om je te helpen studeren. Je voert een tekst in en hebt opeens heel veel mogelijkheden om de interactie met de content aan te gaan. Zo kun je bijvoorbeeld beter inzicht krijgen in een onderwerp, en dat op een leuke manier.