AI voor het PO
Wat betekent generatieve AI voor het basisonderwijs?
Wereldwijd zijn er momenteel veel ontwikkelingen gaande rondom de inzet van AI. Waar liggen de kansen? Waar liggen de uitdagingen? Dit artikel biedt handvatten en bruikbare materialen.
Welke kansen liggen er voor het primair onderwijs?
Leerlingen in het basisonderwijs zijn nog (heel) jong. Daarom moet de inzet van AI-systemen heel zorgvuldig gebeuren. Toch kan AI veel kansen bieden:
- versterking onderwijs op maat
- verhogen motivatie van leerlingen
- verhogen leerwinst en voorkomen uitval
- vergroten van kansengelijkheid
- vrijspelen les- en voorbereidingstijd
- verhogen digitale geletterdheid
Zijn er ook risico’s aan het gebruik van AI in het primair onderwijs?
De inzet van AI in het basisonderwijs brengt risico’s met zich mee.
- inperking autonomie en vrijheid leerlingen
- onder druk zetten van pedagogische relaties
- inperking professionele autonomie
- verlies van regie over het Nederlands onderwijs
- verlies van privacy
- vergroten van kansenongelijkheid
Hoe wordt er regie genomen over AI in het primair onderwijs?
Vanuit de overheid en de wetenschappelijke raad zijn er visies gepubliceerd op hoe om te gaan met (generatieve) AI. In het algemeen wordt over het onderwijs gezegd: “Generatieve AI kan dan ook een belangrijke rol spelen als leerinstrument in het onderwijs.”
In 2023 werd ook de Kamerbrief over digitalisering in funderend onderwijs verstuurd vanuit het Ministerie van OCW. Hierin zijn vier speerpunten uiteengezet ten aanzien van het funderend onderwijs (d.w.z. po en vo).
Deze speerpunten zijn:
- De leraar krijgt ruimte om te leren en te innoveren en kan begrenzen waar nodig.
- De leraar kan vertrouwen op zijn digitale vaardigheden.
- De leraar beschikt over een rijk aanbod van kwalitatief goede en betaalbare (digitale) leer– en hulpmiddelen.
- De leraar kan rekenen op een goede, veilige en toekomstvaste infrastructuur.
Sinds 2024 bestaat er de Handreiking AI voor scholen, mogelijk gemaakt door Kennisnet. De handreiking (in de vorm van een webpagina en links) kun je hier openen.
Tot slot heeft de PO-raad, samen met de VO-raad, ieder een themacommissie Digitalisering in het leven geroepen. De Themacommissie Digitalisering adviseert het bestuur van zowel de VO-raad als PO-Raad over digitalisering en nieuwe technologieën in het onderwijs. Het laatste advies is van 6 juni 2024, hier te downloaden.
Op het gebied van kennis, onderzoek en innovatie speelt het NOLAI (Nationale Onderwijslab voor AI) een grote rol. Vanuit het groeifonds wordt er diverse onderzoek gedaan, onder andere naar hoe AI praktisch rendement geeft in het onderwijs (good practices). Hier vind je een overzicht van de lopende projecten.
Tot slot is er voor schoolleiders en directieleden in het po een Leertraject Regie op Digitalisering beschikbaar. Hierbij ligt een groot deel van de focus op de actuele ontwikkelingen rondom (generatieve) AI.
Wat zijn voorbeelden van generatieve AI in het primair onderwijs?
Zo bestaat sinds vorig jaar al de hologram-hulpleraar ‘Lexie’. In de video hieronder zie je hoe het AI-gedreven hologram een leraar in de klas praktisch kan ondersteunen.
Wat zijn voorbeelden van generatieve AI in het primair onderwijs?
Zo bestaat sinds vorig jaar al de hologram-hulpleraar ‘Lexie’. In de video hieronder zie je hoe het AI-gedreven hologram een leraar in de klas praktisch kan ondersteunen.
AI-tutor
De meeste studenten zijn inmiddels wel bekend met ChatGPT. Handig voor verslagen! Echter, je wilt als docent niet dat de student AI leert gebruiken ten koste van een waardevol leerproces. Het mes moet aan twee kanten snijden. En dat is waar de AI-tutor uitkomst kan bieden.
Wat is een AI-tutor?
Een AI-tutor is een chatbot, zoals ChatGPT, maar dan getraind met als specifieke doel om een student door een proces heen te begeleiden.
Deze tutor is natuurlijk geen vervanging van jou als docent, maar het kan je natuurlijk wel helpen om meer studenten tegelijkertijd de begeleiding te geven die ze nodig hebben.
Zo zijn de AI-tutors vaak zo getraind dat ze:
- niet gelijk het goede antwoord geven
- studenten stimuleren om zelf na te denken
- over veel kennis beschikken rondom één bepaald onderwerp
AI-tutors kunnen verschillende verschijningsvormen hebben:
Bronnen:
https://www.poraad.nl/onderwijskwaliteit/ai/themacommissie-digitalisering-ai-vraagt-om-een-sector-brede-aanpak
https://open.overheid.nl/documenten/9aa7b64a-be51-4e6a-ad34-26050b8a67ef/file